محققان ایرانی موفق شدند با توسعه فناوری چاپ سه‌بعدی زیستی و تولید ایمپلنت‌های جذب‌شونده استخوانی، این نوع ایمپلنت‌ها را در جراحی‌های فک، صورت و جمجمه بیماران ایرانی کاربردی کنند و به گفته آنها بازسازی موفق ساختار جمجمه یک خانم که در تصادف، استخوان زیر چشمش آسیب دیده بود از دستاوردهای این گروه در بیمارستان سینا بوده است.
مجید حاجی‌حسینعلی بنیانگذار این شرکت فعالیت این شرکت را از سال ۱۳۹۵ با یک ایده اولیه در زمینه ساخت پرینتری که بتواند مواد زیستی و سلولی را چاپ کند، در مرکز رشد دانشگاه شریف دانست و گفت: نخستین نسخه این پرینتر، با حمایت ستاد فناوری نانو، در یکی از نمایشگاه‌ها معرفی شد. قیمت نمونه‌های خارجی این فناوری حدود ۲۰۰ هزار دلار بود و تنها پنج تا ۶ شرکت در دنیا در این حوزه فعالیت می‌کردند.
حاجی‌حسینعلی تاکید کرد: بسیاری باور نداشتند که این فناوری در ایران قابل تحقق باشد، حتی برخی از متخصصانی که سابقه همکاری با دانشگاه‌هایی مانند هاروارد و MIT داشتند، این کار را در ایران ناممکن می‌دانستند اما تیم ما در سال ۱۳۹۷ نخستین خدمات پرینت زیستی را ارائه داد. فروش دستگاه به دانشگاه‌ها نیز از اسفند همان سال آغاز شد و تاکنون ۵۰ دستگاه در مراکز علمی کشور نصب شده است.
بنیانگذار این شرکت فناور یکی از دستاوردهای کلیدی این مجموعه را همکاری با یک پژوهشگر ایرانی مقیم خارج عنوان کرد و ادامه داد: در این همکاری فرمولاسیون سه نوع ماده زیستی (جوهر زیستی) ثبت‌شده در آمریکا را در اختیار ما قرار دادند. این مواد برای تولید داربست‌های زیستی در حوزه‌های پوست و غضروف مورد استفاده قرار گرفتند و امکان پرینت موفق آنها با دستگاه ساخت ایران، زمینه‌ساز ورود به فازهای پیشرفته‌تر تحقیقاتی شد.
وی اظهار کرد: در ادامه، این فناوری از سطح آزمایشگاهی عبور کرد و به مرحله کاربرد بالینی رسید. از سال ۱۴۰۱، با آغاز فرایند دریافت مجوزهای وزارت بهداشت، مسیر استفاده از این داربست‌های زیستی در جراحی فک، صورت و جمجمه هموار شد و در بهمن ۱۴۰۳، این محصول مجوز رسمی مصرف بالینی را دریافت کرد.
حاجی‌حسینعلی درباره تفاوت ایمپلنت‌های جاذب تولیدی با نمونه‌های متداول فلزی توضیح داد: در روش‌های سنتی، از ایمپلنت تیتانیومی استفاده می‌شود که باید پس از مدتی طی یک جراحی دیگر خارج شود اما داربست ما، از مواد زیستی ساخته شده و پس از کاشت، به تدریج در بدن حل شده و جای خود را به بافت استخوانی طبیعی می‌دهد. این فرآیند هم کم‌هزینه‌تر است و هم برای بیمار راحت‌تر. این مواد که شامل پلیمرها، هیدروژل‌ها و سرامیک‌های زیست‌سازگار هستند، با ترکیب‌هایی نزدیک به ساختار معدنی استخوان انسان طراحی شده‌اند. برخلاف برخی روش‌ها که از استخوان جسد یا بدن خود فرد استفاده می‌شود، این داربست‌ها کاملا سنتزی هستند و خطر انتقال بیماری را نیز به همراه ندارند.
وی کاربرد این فناوری را در بازسازی جمجمه دانست و گفت: در جراحی‌های جمجمه، استفاده از تیتانیوم باعث مشکلاتی مانند منع انجام ام‌آرآی و تحریک اعصاب می‌شود اما داربست زیستی ما، بدون این عوارض به راحتی جای استخوان را می‌گیرد.
وی اضافه کرد: نمونه‌های موفق متعددی نیز ثبت شده است؛ از جمله بازسازی موفق ساختار جمجمه یک خانم که در تصادف، استخوان زیر چشمش آسیب دیده بود. این جراحی در بیمارستان سینا انجام شد و چشم بیمار پس از ترمیم، به موقعیت طبیعی بازگشت.
منبع : ایسنا
