باستانشناسان یک ابزار ۲۳۰۰ ساله جراحی جمجمه را در لهستان کشف کردند.
این شیء دستی در محوطه سلتی «Łysa Góra» واقع در منطقه «مازوویا» در لهستان پیدا شده است.
«Bartłomiej Kaczyński»، باستانشناس موزه دولتی باستانشناسی ورشو در گفتوگو با لایو ساینس گفت: تکنیک و دقتی که در ساخت این ابزار آهنی به کار رفته است، نشاندهنده فلزکاری سلتی است.
به گفته این باستانشناس، احتمالا از آن برای سوراخ کردن جمجمه انسان استفاده میشده است.
واژه ترپاناسیون (Trepanation) از واژه یونانی به معنای سوراخ کردن گرفته شده و نوعی جراحی جمجمه است که در بسیاری از فرهنگهای جهان از جمله در سرزمینهای امروزی اسپانیا، فلسطین و بولیوی دستکم به مدت ۵۰۰۰ سال تا اوایل قرن نوزدهم رایج بوده است.
چندین روش مختلف برای سوراخ کردن جمجمه وجود دارد اما به گفته پژوهشی در سال ۲۰۰۷ در نشریه Neurosurgical Focus، بیشتر سلتها از تکنیک سنتی تراشیدن برای این کار استفاده میکردند و تنها اقلیت کوچکی از جوامع سلتی روش حفاری با مته را به کار میبردند.
«Kaczyński» گفت: ابزارهای جداگانهای که در گورها کشف شدهاند، نشان میدهند که سلتها عمل ترپاناسیون را انجام میدادند. به نظر میرسد این جراحیها نه فقط هدفی جادویی، بلکه کاربرد درمانی نیز داشتهاند.
با این حال، تاکنون هیچ اسکلت انسانی از افرادی که در Łysa Góra تحت این عمل قرار گرفته باشند، پیدا نشده است.
به گفته گروه تحقیقاتی، حضور سلتها، که جنگجویان نیرومند بومی اروپای قارهای بودند و حتی به روم نیز حمله کردند در این منطقه تا حدی غافلگیرکننده است چرا که Łysa Góra، شمالشرقیترین محوطه سلتی شناخته شده در اروپا است.
Kaczyński و گروهش در دو سال گذشته در حال انجام کاوشهای تازهای در Łysa Góra بودهاند؛ مکانی که نخستین بار در دهه ۱۹۷۰ کاوش شد.
در سال ۲۰۲۴، باستانشناسان صدها اثر از جمله کلاهخود نادر سلتی که از ورق نازک برنز ساخته شده بود را کشف کردند. باستانشناسان در فصل کاوش ۲۰۲۵، سنجاقسینههای سلتی، سرنیزه، تبر آهنی و تعداد زیادی اشیای فلزی مرتبط با سوارکاری کشف کردند.
به گفته Kaczyński، ابزار سوراخ کردن جمجمه که بهار امسال در همان بخش محل کشف کلاهخود پیدا شد حتی از خود کلاهخود هم نادرتر است چرا که فقط چند نمونه از چنین ابزارهای جراحی تاکنون در محوطههای سلتی کشف شده است. این ابزار ویژه، که تیغهاش به یک نوک باریک ختم میشود و احتمالا به دستهای چوبی متصل بوده، نوعی چاقوی کوچک جراحی باستانی به شمار میرود.
Kaczyński به نشریه Science in Poland گفت: وجود چاقوی کوچک جراحی جمجمه نشان میدهد سلتهایی که در این منطقه ساکن شدند، احتمالا فردی با دانش تخصصی پزشکی یا آیینی و آهنگری که توان ساخت چنین ابزارهایی را در Łysa Góra داشته است، را در میان خود داشتند.
کاوشهای Łysa Góra تاکنون نشان دادهاند که این مکان پیش از ورود سلتها در قرن چهارم پیش از میلاد، سکونتگاهی مستحکم بوده است اما پس از ورود سلتها، ردپای فلزکاری برنز و آهن، واردات منحصربهفرد و اشیای تکه تکه شده برنزی و کهربایی همگی نشان میدهند که این سکونتگاه به مرکز مهمی برای تجارت تبدیل شده بود.
منبع : ایسنا
